Η πρώτη σφραγίδα του ΣΕΠ

Η Προσκοπική Κίνηση είχε ήδη εδραιωθεί στην κοινή γνώμη σαν θεσμός εθνικός και παιδαγωγικός. 'Aρχισαν μάλιστα να χορηγούνται και δωρεές ομογενών για την κάλυψη των αναγκών του Σώματος, σε ενίσχυση του οποίου ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος παραχώρησε το σημαντικό τότε ποσό των 8.355,20 δραχμών, το οποίο του είχαν στείλει ομογενείς της Αιγύπτου για να το διαθέσει κατά βούληση. Την πρώτη εκείνη δωρεά του Βενιζέλου ακολούθησαν και άλλες, γενναιότερες το 1914 και 1915. Την τελευταία μάλιστα συνόδευε και φωτογραφία του Κρητικού πολιτικού με την ευχή «Αίεν Αριστεύειν» η οποία από τότε ακολουθεί το έμβλημα των Ελλήνων Προσκόπων μαζί με το ρητό «'Eσο 'Eτοιμος».

H ιδιόχερη ευχή του Ελευθέριου Βενιζέλου προς τους 'Eλληνες Προσκόπους
που από το 1915 συνοδεύει το έμβλημα του ΣΕΠ.

Χάρη στη γενναιοδωρία αυτή άρχισαν να ιδρύονται προσκοπικές Ομάδες στην Κρήτη και άλλες επαρχίες της Ελλάδας. Η πρώτη ομαδική κατασκήνωση έγινε στο δάσος της Μαγκουφάνας, δίπλα στο Μαρούσι, τον Ιούνιο του 1912. Οι μεγάλες αυτές ετήσιες κατασκηνώσεις συνεχίστηκαν από τότε τακτικότατα, με όλο και περισσότερους κατασκηνωτές, καλύτερες σε οργάνωση και εφόδια και πολλαπλασιάστηκαν από χρόνο σε χρόνο και στις επαρχίες. Πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι οι κατασκηνώσεις του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων χρησίμευσαν σαν πρότυπο για τις κατασκηνώσεις άλλων οργανώσεων παιδείας και πρόνοιας που δημιουργήθηκαν αργότερα. Για πολλά χρόνια δε, χρησιμοποιούνταν προσκοπικά στελέχη για την οργάνωση και διοίκησή τους.

Η πρώτη Προσκοπική κατασκήνωση
στο δάσος της Μαγκουφάνας στο Μαρούσι, το 1912

Τον Μάϊο του 1914 έλαβε χώρα η πρώτη επίδειξη των Προσκόπων στο Παναθηναϊκό Στάδιο, παρουσία του πρωθυπουργού, των αρχών και 20.000 θεατών που επευφημούσαν τους Προσκόπους. Οι εισπράξεις της επίδειξης διατέθηκαν προς τους αγωνιστές και τα θύματα του Βορειηπειρωτικού αγώνα.

Κατά την επίδειξη εκείνη εμφανίστηκαν για πρώτη φορά και οι Ελληνίδες Πρόσκοποι των οποίων οι πρώτες Ομάδες οργανώθηκαν στο Λύκειο Η. Κωνσταντινίδου το 1913. Το Σώμα Ελληνίδων Προσκόπων ιδρύθηκε επίσημα το 1915 από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων στο οποίο και υπαγόταν αρχικά. Διαλύθηκε όμως τον επόμενο χρόνο (1916) για να ανασυσταθεί σαν ανεξάρτητη του ΣΕΠ κίνηση, πράγμα το οποίο πραγματοποιήθηκε 16 χρόνια αργότερα. Το 1932 ιδρύεται το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών συνεχίζοντας την προσκοπική παράδοση μεταξύ των νεαρών Ελληνίδων. Με την πάροδο των χρόνων ο Προσκοπισμός διαδίδεται σε όλη τη χώρα με ρυθμό σχετικά περιορισμένο και χωρίς πολλά έμπειρα στελέχη. Οργανώνεται τότε στην Αθήνα η εκπαίδευση των Βαθμοφόρων και οι πολύμορφες δράσεις και εκδηλώσεις των Προσκόπων επεκτείνονται. Το 1916 ιδρύεται από τους Προσκόπους Σώμα Επίκουρων Νοσοκόμων και Τραυματιοφορέων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Οι Πρόσκοποι προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στην επιδημία της χολέρας στην Κέρκυρα και στις συγκρούσεις με τα συμμαχικά αγήματα του Νοεμβρίου 1916.

Τραυματιοφορείς και επίκουροι νοσοκόμοι Πρόσκοποι
του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (φωτογραφία του 1916)

Κατά την καταστρεπτική πυρκαϊά της Θεσσαλονίκης, το 1917, οι Πρόσκοποι των εκεί Ομάδων έδειξαν ηρωισμό και αυτοθυσία, τρέχοντας πρώτοι στις καιγόμενες συνοικίες όπου με κίνδυνο της ζωής τους, ανέσερναν τα θύματα και τα πυρομαχικά μέσα από τις φλόγες και παρείχαν πρώτες βοήθειες. Μετά από λίγο έφτασαν άλλοι 120 Πρόσκοποι από την Αθήνα και τον Πειραιά, οι οποίοι με αφάνταστο ζήλο και αντοχή ανέλαβαν την περίθαλψη, τροφοδοσία, περισυλλογή των θυμάτων ως και την εκκαθάριση των ερειπίων.

Αθηναίοι Πρόσκοποι σε βοήθεια των πυροπαθών της Θεσσαλονίκης

Στο πολεμικό μέτωπο της Μακεδονίας, Πρόσκοποι υπηρετούν σαν τραυματιοφορείς και συνοδεύουν τραυματίες στα Νοσοκομεία. 'Eλληνες Ναυτοπρόσκοποι εκτελούν καθήκοντα ακτοφυλάκων, στην άμυνα του Σαρωνικού. Για τις υπηρεσίες αυτές απονεμήθηκε στην Σημαία του ΣΕΠ το Διασυμμαχικό Μετάλλιο της Νίκης.

Βοηθητικό του Στόλου μεταφέρει τρόφιμα στους Πρόσκοπους
του Δ' φυλακίου ακτοφυλακής Βάρκιζας (Σεπτέμβριος 1918)

Το Διασυμμαχικό Μετάλλιο της Νίκης

Εν τω μεταξύ συμπληρώνεται νομοθετικά και διοικητικά η οργάνωση του Σώματος σε Αθήνα και επαρχία. Η Βουλή των Ελλήνων ψηφίζει με το Νόμο 1066/1917 το βασικό καταστατικό του ΣΕΠ.

Πρόσκοποι χρησιμοποιούνται στην απογραφή του πληθυσμού, σε φιλανθρωπικούς εράνους σαν όργανα πλέον και συμπαραστάτες της κοινωνίας και του Κράτους, σε κάθε έργο για το οποίο τους κρίνει ικανούς η κοινωνία και οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές.

Ο Κ. Μελάς αναλαμβάνει το 1919 την πρώτη προσπάθεια ίδρυσης του Κλάδου Λυκοπούλων με το όνομα «Μαθητευόμενοι Πρόσκοποι» για τα παιδιά 8-11 χρόνων. Η προσπάθεια διακόπτεται μετά από ένα χρόνο, επαναλαμβάνεται όμως το 1922 στο Κάϊρο από τον Δ. Σολομωνίδη και το 1931 στην Αθήνα από τον Αλ. Σαράτσογλου. Ο καταστρεπτικός σεισμός της Κορίνθου τον Απρίλιο του 1929 βρήκε τους Προσκόπους στο πλευρό των αρχών και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στη διάσωση και περίθαλψη των θυμάτων. Σε αναγνώριση των σημαντικών αυτών υπηρεσιών, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός απένειμε στη Σημαία του ΣΕΠ ειδικό μετάλλιο.

Πολύτιμες υπηρεσίες προσέφεραν οι Πρόσκοποι και κατά τους σεισμούς οι οποίοι έπληξαν τους κατοίκους της Χαλκιδικής το 1933.

Tο ειδικό μετάλλιο που απένειμε ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός στη Σημαία του ΣΕΠ